علائم خطرناک هنگام ضربه به سر نوزاد

ضربه به سر نوزاد یکی از نگران‌کننده‌ترین اتفاقات برای والدین است که در صورت غفلت یا علت‌های دیگر ممکن است اتفاق بیفتد. با توجه به ضعیف بودن جمجمه نوزادان و آسیب‌پذیر بودن بسیار زیاد، هرگونه ضربه کوچک یا بزرگی می‌تواند به استخوان جمجمه آسیب برساند. در برخی مواقع ممکن است ضربه مشکلات بسیار جدی را با خود به همراه داشته باشد که در صورت عدم درمان به موقع، این مشکلات جدی‌تر نیز خواهند شد. به همین دلیل ضروری است که والدین از علائم ضربه‌به سرنوزاد آگاهی داشته باشند تا در صورت مشاهده، هرچه‌ سریع‌تر برای درمان اقدام نمایند.

فهرست مطالب

• ضربه به سر نوزاد
• علائم خطرناک هنگام ضربه به سر نوزاد
  • 1. تغییر الگوی خواب
  • 2. ضربه به سر نوزاد | بیهوش شدن نوزاد
  • 3. تشنج نوزاد
  • 4. حالت تهوع
  • 5. ضربه به سر نوزاد | انحراف چشم نوزاد
  • 6. خروج مایع مغزی نخاعی از گوش و بینی نوزاد
  • 7. کبودی در نواحی بدن
• ضربه به سر نوزاد چگونه اتفاق می‌افتد؟
• بعد از ضربه به سر نوزاد چه باید کرد؟
• پیامدهای ناشی از ضربه به سر نوزاد
• نشانه تا چند ساعت بعد مشخص می‌شوند؟
• خواب آلودگی بعد از ضربه به سر نوزاد طبیعی است؟
• ضربه به کدام ناحیه از سر نوزاد خطرناک است؟
• چه زمانی باید برای ضربه به سر نوزاد به اورژانس مراجعه کرد؟
• مراقبت و راه‌های پیشگیرانه از ضربه سر به نوزاد
  • 1. کاهش تورم سر پس از وارد شدن ضربه به سر
  • 2. شکستگی سر و استخوان جمجمه
  • 3. ضربه به سر نوزاد | ایمن سازی محیط
  • سخن پایانی

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

ضربه به سر نوزاد

یکی از حساس ترین نقاط سر نوزاد می‌باشد. هر گونه آسیب و ضربه به این ناحیه می‌تواند منجر به انواع اختلالات مثل یادگیری، حرکتی، گفتاری، فکری، رشد جسمی و… شود. بنابراین شما هنگام بلند کردن و در آغوش گرفتن نوزاد باید به عوامل مختلف توجه کرده و عوامل خطر را از بین ببرید. چه بسا اتفاق خبر نمی‌کند و ممکن است ناخواسته به سر نوزاد شما ضربه ای وارد شود. در چنین مواردی نیز برای نگران شدن باید به علائم ضربه و شدت آن توجه کنید و در صورت وجود هر نوع عارضه ای اقدامات لازم را صورت دهید. برای اطلاع از دلایل بی حالی نوزاد کلیک نمایید.

علائم خطرناک هنگام ضربه به سر نوزاد

برخی علائم پس از ضربه خوردن به سر نوزاد نشان‌دهنده مشکل جدی هستند و لازم است که با دیدن آن‌ها هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه نمایید. این علائم عبارتند از:

1. تغییر الگوی خواب

زمانی که سر نوزاد به هر دلیلی ضربه می‌خورد، به عنوان یک والد بهتر است بیست و چهار ساعت اول را کاملا به علائم و رفتارهای نوزادتان توجه کنید. اولین مسئله‌ای که پیش می‌آید این است که نوزاد میل زیادی به خوابیدن پیدا کند. به طور کلی نوازادن 85 درصد از زمان شبانه روز را می‌خوابند، اما اگر الگوی خواب نوزاد بعد از ضربه تغییر پیدا کرد حتما برای بررسی‌های بیشتر و دقیق‌تر به بیمارستان مراجعه کنید.

2. ضربه به سر نوزاد | بیهوش شدن نوزاد

ضربه به سر چه برای نوزاد و چه برای بزرگسالان با خطراتی همراه است. بیهوش شدن نوزاد پس از ضربه، نشان دهنده مسئله مهمی است. در مواردی ممکن است نوزاد ابتدا شدیدا گریه کند و سپس بیهوش شود. به طور کلی هرقدر که نوزاد دیرتر به هوش بیاید خطرناک‌تر است. در مواردی بیهوشی تا یک الی دو دقیقه می‌تواند امری طبیعی باشد اما اگر بیهوشی بیشتر از این زمان طول کشید فوراً به بیمارستان مراجعه کنید.

3. تشنج نوزاد

در مواردی ضربه به سر نوزاد می‌تواند باعث تشنج شود. تشنج کردن نشانه‌های مختلفی دارد اما مهم‌ترین نشانه برای تشخیص تشنج قفل شدن دهان و لرزش دست و پا و یا کل بدن نوزاد است. مهمترین نکته‌ای که در ارتباط با تشنج وجود دارد این است که امکان دارد در 24 ساعت اول و یا حتی در طول هفته اول یا هر زمان دیگر رخ دهد. گاهی ممکن است علت تشنج در دوسالگی به دلیل ضربه‌ای بوده باشد که در هنگام نوزادی به سر وارد شده است.

4. حالت تهوع

یکی از نشانه‌هایی که بعد از وارد شدن ضربه به سر برای نوزادان پیش می‌آید، حالت تهوع و استفراغ است. اگر این حالت تهوع و استفراغ به صورت مکرر انجام شود، نشان دهنده یک مسئله خطرناک مانند افزایش فشار داخل جمجمه است که نیاز سریع به اقدامات پزشکی دارد.

5. ضربه به سر نوزاد | انحراف چشم نوزاد

اگر پس از ضربه نوزاد دچار انحراف چشم یا هرگونه تغییرات جسمانی دیگر شود، نشان دهنده وجود یک مشکل جدی می‌باشد که در این وضعیت باید سریع به پزشک مراجعه نمایید تا وضعیت را به طور دقیق بررسی نماید.

6. خروج مایع مغزی نخاعی از گوش و بینی نوزاد

ممکن است پس از وارد شدن ضربه به سر نوزاد مایع مغزی نخاعی که به صورت آبکی است، از گوش و یا بینی نوزاد خارج شود. این مسئله نشان دهنده یک موضوع جدی است و امکان مبتلا شدن به عفونت و یا مننژیت مغزی وجود دارد. چراکه وظیفه مایع مغزی نخاعی محافظت از مغز است و در صورت خروج این مایع اتفاقات ناخوشایندی رخ می‌دهد.

7. کبودی در نواحی بدن

اگر ضربه وارد شده به سر نوزاد شدید باشد ممکن است برخی از نواحی بدن نوزاد مانند پشت گوش یا پشت چشم کبود شود، این کبودی می‌تواند نشان دهنده خونریزی داخلی و شکستگی جمجمه باشد.

برای آشنایی کانل با نیازهای نوزاد تازه متولد شده کلیک کنید.

ضربه به سر نوزاد چگونه اتفاق می‌افتد؟

در بیشتر موارد ضربه به سر نوزاد در حین زایمان اتفاق می‌افتد.  اما به طور کلی بعد از تولد هم که نوزادان هنوز کنترلی روی عضلات گردن خود ندارند؛ بسیار احتمال دارد که در حین بغل کردن آنها و محرک های دیگر محیطی، سر آنها آسیب ببیند. از طرفی استخوان جمجمه به طور کامل سفت نشده است و نمی‌تواند به خوبی از مغز محافظت نمایند. به همین دلیل است که سر نوزادان بسیار آسیب پذیر محسوب می‌شود.

بعد از ضربه به سر نوزاد چه باید کرد؟

بعد از اینکه ضربه به سر نوزاد اتفاق افتاد؛ باید برای مدت زمان کوتاهی صبر کنید تا واکنش او را ببینید. در صورتی که شاهد بروز نشانه های بالا بودید؛ باید حتما او را به مراکز درمانی ببرید.

پیامدهای ناشی از ضربه به سر نوزاد

بسته به شدت ضربه، این موضوع می‌تواند تاثیرات کوتاه مدت و یا بلند مدت و دائمی روی زندگی نوزاد داشته باشد. برای مثال ابتلا به اختلالات خواب، فلج شدن قسمتی از بدن، اختلال در گفتار، تاخیر در رشد و… شود.

نشانه تا چند ساعت بعد مشخص می‌شوند؟

در برخی موارد تشخیص ضربه به سر نوزاد، در مدت زمانی کوتاه بعد از اتفاق، امکانپذیر نیست. این علائم می‌توانند خفیف و تاخیری باشند. به همین دلیل نمی‌توان مدت زمان مشخصی را در نظر گرفت.

خواب آلودگی بعد از ضربه به سر نوزاد طبیعی است؟

گریه نوزاد بعد از ضربه به سر نباید بیش از 10 دقیقه طول بکشد. در صورتی که بعد از ضربه نوزاد همچنان خوب و سرحال به نظر می‌رسید؛ اجازه بدهید که او بخوابد؛ اما در غیر اینصورت و یا حتی بعد از اینکه از خواب بیدار شد؛ گیج بود؛ او را به مراکز درمانی منتقل کنید.

ضربه به کدام ناحیه از سر نوزاد خطرناک است؟

ضربه به برخی از نواحی سر، با خطر بیشتری برای بچه ها همراه است. برای مثال ضربه به پشت سر آنها، ناحیه گیجگاهی و پیشانی می‌تواند مشکلات شدید و بیشتری را برای آنها ایجاد نماید.

چه زمانی باید برای ضربه به سر نوزاد به اورژانس مراجعه کرد؟

به طور کلی پس از وارد شدن یک ضربه سنگین و یا سبک به سر نوزاد بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اما مواردی وجود دارد که مراجعه به بیمارستان یا پزشک را ضروری می‌کند؛ هنگامی که نوزاد دچار خونریزی، تشنج، حالت تهوع مکرر، شکستگی استخوان، عدم پاسخگویی به محرک‌ها و بیهوشی شد، بهتر است هرچه سریع‌تر به اورژانس بیمارستان مراجعه نمایید.

مراقبت و راه‌های پیشگیرانه از ضربه سر به نوزاد

راهکارهایی وجود دارد که به شما کمک می‌کند از ضربه خوردن سر نوزاد پیشگیری نمایید و یا در صورت این اتفاق بهترین مراقبت را در پیش بگیرید. این راهکارها عبارتند از: 

1. کاهش تورم سر پس از وارد شدن ضربه به سر

وارد شدن ضربه به سر نوزاد یک اتفاق دلهره‌آور و اضطراب آور است اما همیشه نشان دهنده یک آسیب جدی و غیر قابل جبران نیست. در برخی موارد پس از وارد شدن ضربه فقط قسمت بیرونی سر و جمجمه آسیب می‌بیند. در چنین شرایطی ممکن است همان ناحیه از سر که ضربه خورده است متورم شود.

برای کاهش ورم سر پس از ضربه، می‌توان از یک تکه یخ و پارچه یا حوله استفاده کرد. بهتر است یخ را درون حوله و یا پارچه نازک قرار دهید و به مدت 2 الی 5 دقیقه روی ناحیه مورد نظر بگذارید. در این وضعیت حواس کودک یا نوزاد را پرت کنید؛ می‌توانید کارتون مورد علاقه‌اش را پخش نمایید، تلفن همراه در اختیارش بگذارید، برایش کتاب یا قصه بخوانید و… تا به درد ناشی از ضربه توجه کمتری داشته باشد. همچنین برای تسکین درد می‌توانید از مسکن‌های مختلف مخصوص دوره سنی نوزاد یا کودکتان استفاده کنید.

2. شکستگی سر و استخوان جمجمه

اگر سر نوزاد یا کودکتان دچار شکستگی و خونریزی شد، وقت را هدر ندهید و در اولین فرصت به بیمارستان مراجعه کنید.

3. ضربه به سر نوزاد | ایمن سازی محیط

بهترین کار این است که اقدامات پیشگیرانه را همیشه در نظر بگیرید. وسایلی که روی بلندی و ارتفاع قرار دارد را در نزدیکی نوزاد یا کودک قرار ندهید. همیشه برای بازی کردن کودک مکان جدا و ایمنی را در نظر بگیرید که امکان دسترسی به اشیای مختلف در آن وجود نداشته باشد.

همچنین بهتر است در هنگام رانندگی حتما از صندلی و کمربند مخصوص نوزاد استفاده کنید. توصیه می‌شود تمام محیط خانه فرش یا موکت باشد که اگر نوزاد و یا کودک به هر دلیلی به زمین خورد سرش آسیب جدی نبیند. پوشاندن وسایل و اشیای نوک تیز با ابر یا پنبه و… در هنگام برخورد به سر می‌تواند باعث کاهش آسیب به سر نوزاد شود. برای جلوگیری از حوادث مقاله مراقبت از نوزاد را مطالعه نمایید.

سخن پایانی

سر نوزادان یکی از حساس ترین اندام ها در آنان است. در دوران نوزادی این عضو وزن بیشتری داشته و مراقبت از آن کمی دشوار است. از این رو والدین باید بسیار احتیاط کرده و در صورت بروز ضربه و یا نشانه های ناشی از آن سریعا به متخصص مراجعه کرده و اقدامات لازم را انجام دهند.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول

آیا ضربه به سر نوزاد همیشه باعث وجود یک مشکل جدی می‌شود؟

در عمده موارد آسیب به سر نوزاد منجر به آسیب دیدگی بیرونی جمجمه و نهایتا تورم سر می‌شود. با این حال اگر ضربه وارد شده به سر سنگین باشد و یا ناحیه خاصی از سر ضربه بخورد، امکان وجود یک آسیب جدی وجود دارد. پیشنهاد می‌شود برای کسب اطمینان بیشتر پس از وارد شدن ضربه به سر نوزاد، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.

منبع: ضربه به سر نوزاد